Spelen met stufi

Ik ga volgend jaar waarschijnlijk weer eens lesgeld in de school van het leven betalen. Belasting voor stommiteit. Hersenloosheidstaks. Je zou denken dat iemand die studeert, en daarmee wil bewijzen dat hij niet dom is, deze domme fout niet zou maken. Toch heb ik hem gemaakt. En met mij het overgrote deel van de Nederlandse studenten. Waar heb ik het over? Studieschuld.

Studeren is de afgelopen decennia verworden tot iets wat je gewoon DOET. Het is niet langer voorbehouden aan de Oranje-Nassau's en de Brenninkmeijers. Dankzij de heerlijke uitvinding genaamd studiefinanciering kan een ieder (met het intelligentieniveau groter dan dat van een garnaal) enige vorm van tertiair onderwijs volgen. De overheid geeft je ondersteuning in de studiekosten, aan de hand van het inkomen van je ouders. Máár... Studiefinanciering kan een studieschuld worden en snel ook, als je

1.       Te laat afstudeert

Op de website van de IB-groep, of DUO zoals ze nu heten, staat dat als je binnen 10 jaar afstudeert, de stufi die je ontvangen hebt, wordt omgezet in een gift. Dat is waar, maar alleen voor de studiefinanciering waar je recht op had. Je hebt recht op vier jaar studiefinanciering als voltijd of duaal studeert, je jonger bent dan 30 op het moment dat je opleiding begint en je verzamelinkomen in 2010 lager is dan €13.215,83. Ben je niet binnen vier jaar afgestudeerd, maar heb je wel langer dan vier jaar stufi ontvangen of gebruik gemaakt van de studenten OV-chipkaart (zoals ik, met mijn stomme hoofd), maakt het niet uit of je binnen 10 jaar je papiertje hebt. Je hebt dan een studieschuld opgebouwd.

Zal jij langer dan vier jaar studeren, maar wil je geen schuld opbouwen? Dan is het beter dat je werkt om je opleiding te betalen. Dat is sowieso nodig met de uit de pan rijzende kosten van het studentenleven. Maar let wel op dat, als je nog recht hebt op stufi en werkt, je niet

2.       Te veel bijverdient

Studiefinanciering is bedoeld voor mensen die hun opleiding zonder studiefinanciering anders niet zouden kunnen betalen. De overheid gaat ervan uit dat als je €13.215,83 per jaar verdient, je jouw opleiding best zelf kan betalen. Ik zal niet naar de bekende weg wijzen en zeggen dat €13.215,83 eigenlijk kattenpis is als je daarvan je schoolgeld, schoolboeken, huur, water, gas, licht, kleding, schoenen, kortom je léven moet betalen. Het vereist waar kunstenaarschap om met dat bedrag per jaar rond te komen.

Maar dat is niet het punt. Het punt is dat je moet opletten. Verdien je meer dan dit bedrag, en zet je, in de maand dat je over dit bedrag heengaat, je studiefinanciering niet stop, dan bouw je een studieschuld op. Dus als je in juni de verdiengrens van €13.215,83 passeert, zet je je studiefinanciering stop per 1 juni. Je bouwt dan geen schuld op. In januari kan je dan weer studiefinanciering aanvragen.

3.       Een aanvullende beurs ontvangt

Je kan van de DUO een aanvullende beurs ontvangen bovenop de prestatiebeurs. De hoogte van deze aanvullende beurs is afhankelijk van het inkomen van je ouders. Ookal studeer je af binnen de gestelde termijn van 10 jaar, wordt deze aanvullende beurs echter niet automatisch omgezet in een gift, zoals de prestatiebeurs! De beslissing om deze aanvullende beurs om te zetten in een gift valt pas vier jaar nadat je voor het laatst studiefinanciering hebt ontvangen. DUO kijkt dan naar je inkomen. Als je in dat jaar minder verdient dan €35.000,- (alleen) of €43.500,- (met partner), wordt de aanvullende lening kwijtgescholden.

              4.     Bijleent

Met het risico dat ik een open deur intrap, als je bijleent bouw je ALTIJD een studieschuld op. Ookal studeer je binnen tien jaar af. Ga niet langs Start, u ontvangt geen 20.000. Bijlenen resulteert heel snel in een hoge schuld. Leen jij vier jaar lang € 100,- bij, ben je naar vier jaar de DUO € 4.800,- schuldig. De gemiddelde student leent € 400,- per maand bij. Dat alleen al resulteert na vier jaar in een studieschuld van € 19.400,- exclusief rente. Dat betekent dat je 15 jaar lang een kostenpost hebt van € 125,- per maand.

In een recentelijk onderzoek van de Nibud naar het leengedrag van studenten staat dat de gemiddelde eerstejaarsstudent in 2010 kan verwachten met een studieschuld van €15.360,- af te studeren. Dat is exclusief rente.

(Lees hier het volledige onderzoeksrapport)

De meeste mensen die ik ken, maken zich niet druk om een studieschuld, omdat zij bepaalde mythen over studieschulden geloven.

Mythe 1:      Leningen van de IB-groep zijn rentevrij
Feit:            Je betaalt wel rente over een studieschuld en de rente gaat in
                  vanaf de eerste dag dat je studiefinanciering hebt ontvangen

De rente die je betaalt over een lening van de DUO, is niet dramatisch hoog. Het hoogste dat de rente van de DUO in de afgelopen 10 jaar is geweest is 4,17%. Over 2010 is de rente 2,39%. Maar het is wel rente op rente die tegen je werkt. Ben jij de gemiddelde student, met een studieschuld van +€15.000,- en betaal je de IB-groep het wettelijk minimum van €45,41, kan je er donder op zeggen dat je de schuld niet hebt afbetaald over 15 jaar. Je kan er zelfs donder op zeggen dat je na 15 jaar €8.000,- in de zakken van de DUO gestopt hebt, maar dat je schuld nog niet eens lager is dan €12.000,-. Die lage rente werkt tegen je, dus je aflossing zal veel hoger moeten zijn dan het wettelijk minimum, wil je jezelf uit dat gat graven. En dat legt weer druk op je maandlasten.

Mythe 2:      Een studieschuld is een goede schuld. Het heeft verder geen
                  gevolgen.
Feit:            Een grote studieschuld kan gevolgen hebben, bijvoorbeeld voor
                  het afsluiten van een hypotheek.

Je hebt een mooi papiertje, waarmee je hoopt een goede baan in de wacht te slepen. Waarom? Waarschijnlijk omdat je een bepaalde levensstijl voor jezelf in gedachten hebt. En waarschijnlijk houdt die levensstijl een mooi huisje in. Wacht eens even. Als je hoge aflossingen per maand hebt op je studieschuld, kan dat gevolgen hebben voor hoeveel hypotheek je kan nemen. En als je je huis zelf cash kon betalen, had je waarschijnlijk ook geen studieschuld. Een hypotheekverstrekker kijkt naar wat jij kan aflossen per maand. Een schuld, en dus ook een studieschuld, verlaagt het bedrag wat een hypotheekverstrekker jou zal willen lenen.

Maar niet alleen voor een hypotheek is het niet fijn om een studieschuld te hebben. Ik zou graag ademruimte willen hebben, en mijn geld voor mezelf houden en sparen, in plaats van de IB-groep te betalen.

Mythe 3:       Als ik 15 jaar DUO betaal en daarna nog niet klaar ben met het
                   aflossen van mijn studieschuld, wordt die kwijtgescholden.
Feit:             Een studieschuld wordt alleen kwijtgescholden als je 15 jaar
                   lang aan bepaalde voorwaarden voldoet.

Een studieschuld wordt niet automatisch na 15 jaar kwijtgescholden. Een studieschuld wordt alleen kwijtgescholden als gedurende de 15 jaar dat je jouw studieschuld betaalt, het verzamelinkomen van jou en je eventuele partner laag is. En wel zo laag dat bij berekening van je maandelijkse aflossing, DUO steeds uitkomt ónder het wettelijke minimum van €45,41. Dat komt neer op 1,5 tot 2 keer het minimumloon. Is dat niet of niet helemaal het geval, zal je ook na 15 jaar door moeten betalen.

Natuurlijk valt er wat voor te zeggen dat je een opoffering moet maken als je wilt studeren. Dit is ook geen pleidooi voor het verhogen of het afschaffen van de studiefinanciering. Het is meer een pleidooi in de trant van: bezint eer gij begint. Als je bereid bent een schuld op je te nemen om te kunnen studeren, doe dat dan. Maar zorg ervoor dat je een exit-strategie hebt (al is het alleen maar dat je niet bijleent en je uit de naad werkt om binnen vier jaar af te studeren). En als je niet bereid bent om een schuld op je te nemen om te studeren, maak dan andere keuzes. Als je geen ouders hebt die je kunnen helpen met het betalen van je opleiding, ga dan eerst een jaar werken om te sparen om je studiekosten te kunnen betalen. Blijf thuis wonen of deel een huis met vrienden om de kosten te verlagen.

iemand nog tips voor studenten? Bouw jij studieschuld op? Hoe denk jij over studieschuld?